بهای خواسته

خواهان باید به دعوایی که در محکمه مطرح نموده است تمبر ابطال نموده و هزینه دادرسی آن را پرداخت نماید. باید بدانید که دادگاه بدون ابطال تمبر و پرداخت هزینه دادرسی وارد رسیدگی به پرونده نخواهد شد مگر در مواردی که شخص خواهان توانایی پرداخت هزینه دارسی را نداشنه باشد و به عبارتی تقاضای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی ( در خصوص دعوی اعسار و شرایط آن بعداً توضیح داده خواهد شد ) را تقدیم دادگاه نموده باشد. این امر جداگانه مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت و در صورت اثبات اعسار خواهان، از پرداخت هزینه دارسی معاف شده و دادگاه وارد رسیدگی به اصل دعوی خواهد شد.

حال آنکه تعیین این مبلغ تابع شرایط مندرج در قانون است. باید بدانید دعاوی حقوقی به دو قسمت اعظم مالی و غیر مالی قابل تقسیم اند. منظور از دعاوی مالی، آن دسته از دعاوی است که قیمت خواسته در زمان تشکیل پرونده مشخص و معلوم است و یا اینکه قابل ارزیابی و تقویم به پول می باشد مانند مطالبه وجه چک ، الزام به انجام تعهدات مندرج در قراردادها و ...

خواسته دعاوی غیر مالی درزمان تشکیل پرونده قابل ارزیابی و تقویم به پول نیست مانند دعاوی تقسیط دیه ، تمکین و ...

بهای خواسته از نظر هزینه دادرسی و امکان تجدید نظر خواهی، مبلغی است که در دادخواست قید شده است مگر اینکه قانون ترتیب دیگری معین نموده باشد.( ماده 61 ق. آ . د. م )

دردعوای چند خواهان که هر یک قسمتی ازکل را مطالبه می نمایند، بهای خواسته مساوی است به حاصل جمع تمام قسمت هایی که مطالبه می شود.

چنانچه بر اساس قانون به دعوی مطروحه خود تمبر ابطال ننمایید و اگر مدعی اعسار از پرداخت هزینه دادرسی هستید دعوی اعسار خود را به دادگاه تقدیم ننمایید، موجب طولانی شدن دادرسی به جهت رفع نقص موجود خواهید شد و هدف ازایجاد این وبلاگ که راهنمایی شما عزیزان به جهت جلوگیری از این اتلاف وقتها و رسیدگی جامع و کامل به پرونده تان است، محقق نخواهد شد.

ابلاغ

اوراق اخطـاریه و ضمـائم آن در محلی که در دادخـواست تعییـن نموده اید ابلاغ میگردد. در صورت تغییر نشانی، فوراً محل جدید و مشخصات صحیح را به صورت کتبی به دفتر دادگاه اطلاع دهید. چنانچه این امر را به اطلاع دادگاه نرسانید اوراق قضایی به نشانی سابق شما ارسال شده و شما در جریان دادرسی پرونده خود قرار نگرفته، چه بسا این عدم اطلاع، باعث اتفاقاتی در پرونده خواهد شد که به ضرر شما خواهد بود. به عنوان مثال از اعلام آدرس جدید خودداری نمودید در این بین نظریه کارشناسی واصل پرونده گردیده، دفتر شعبه نیز اخطاریه ملاحظه نظریه کارشناسی و اظهار نظر نفیاً و یا اثباتاً را برای شما به نشانی سابقتان ارسال می کند. به جهت عدم حضور شما در این مکان از این تصمیم دادگاه مطلع نشده اید و مهلت اعتراض به آن نیز می گذرد، چنانچه نظریه کارشناسی مورد قبول شما نباشد و قصد اعتراض به آن را داشته باشید به این خواسته شما ترتیب اثر داده نشده و حقوق قانونی شما با مشکل مواجه خواهد شد. بنابراین به این قسمت توجه کامل نمایید.

چنانچه خوانده دعوی بوده و همه اوراق ارسالی از دادگاه به شما ابلاغ نگردید و در میان اوراق نقصی را مشاهده میکنید در اسرع وقت با اخطاریه دادگاه، به شعبه مربوطه مراجعه نموده و سایر اوراق را با احراز هویت خود از دادگاه تحویل گرفته، به عبارت دیگر در جریان کامل دعوی مطروحه از سوی خواهان و مدارک پیوست آن جهت دفاع قرار بگیرید. به طور مکرر اتفاق افتاده که شخص خوانده در جریان طرح دعوی خواهان قرار گرفته، لکن همه اوراق به وی ابلاغ نگردیده و این سهل انگاری وی برای اخذ مابقی اوراق، باعث گردیده تا نتواند در جلسه دادگاه دفاع لازم را بنماید و محکوم شده است.

نکته بسیار مهم در مبحث ابلاغ اوراق دادگاه، ابلاغ حضوری و یا غیابی است که فعلاً طورمختصرتوضیح داده امـا در بحـث اعتـراض به رأی ( واخـواهی، تجـدیدنظر خواهی ) مشروحاً در این قسمت بحث خواهد شد.

چنانچه اخطاریه دادگاه به رویت خودتان رسیده است و یا اینکه به هر طریق دیگری درجریان طرح دعوی از سوی خواهان قرار گرفته اید و برای تاریخ جلسه دادگاه لایحه ارسال نموده اید و یا اینکه در جلسه دادگاه حاضر شدید، رأی دادگاه در خصوص شما حضوری خواهد بود و فقط ظرف مهلت 20 روز از تاریخ رؤیت دادنامه ( رأی دادگاه ) حق اعتراض به دادگاه تجدید نظر استان را دارید البته اگر در جلسه دادگاه و یا لایحه تقدیمی خود اقرار ننموده باشید.

جریان دادخواست تا جلسه رسیدگی

پس از اینکه مراحل شکلی پرونده ( تکمیل فرم دادخواست، برابر اصل نمودن اوراق پیوست دادخواست، پرداخت هزینه دادرسی ) تکمیل شد برای ثبت در شعبه و تعیین وقت رسیدگی وقت دادرسی آماده می شود. وقت دادرسی ( ساعت، روز، ماه و سال ) به طرفین دعوی ابلاغ خواهد شد.

نکته قابل اهمیت در این مبحث آن است که باید بدانید چنانچه فاصله تاریخ ابلاغ اخطاریه دادرسی و زمان تشکیل دادگاه کمتر از پنج روز برای ساکنین مقیم ایران و دو ماه برای ساکنین مقیم خارج ازکشور باشد به عبارت دیگربه موجب قانون نباید فاصله بین ابلاغ اخطاریه دادگاه و وقت دادرسی برای افراد مقیم ایرا ن کمتر از پنج روز و برای افراد مقیم خارج از کشور کمتر از دو ماه باشد. اگر این مورد برای شما اتفاق افتاد حتماً آن را به اطلاع دادگاه برسانید زیرا مهلت کافی جهت دفاع، تهیه مستندات و مدارک لازم برای ارائه به محکمه  وجود ندارد. 

وکالت در دعاوی

هر یک از طرفین دعوی ( خواهان و خوانده ) می توانند تا دو نفر وکیل برای خود انتخاب و معرفی نمایند. یکی از مباحث مهم در قسمت وکالت در دعاوی، اختیارات حاصله از این قرارداد برای شخص وکیل خواهد بود که اکثر موکلان در پرونده ها از اختیارات داده شده به وکیل خود مطلع نیستند و فقط به صرف امضای قرارداد وکالت اقدام نموده و هیچ گونه آگاهی از اختیاراتی که به وکیل خود داده اند ندارند و در مواقعی انتظار انجام امور وکالت از وکیل دارند در حالی که اختیار انجام آن به وکیل محول نگردیده است. بنابراین شخص موکل باید بداندکه حدود اختیارات وکیل تا کدام مرحله از پرونده است و وکیل از کدام مرحله، دیگر دارای اختیـاراتی نمی باشد و خود خواهان باید خود ادامه راه دهد.

وکالت در دادگاهها شامل تمام اختیارات راجع به امر دادرسی است مگر آنکه موکل آن را استثناء کرده باشد و یا وکالت در آن خلاف شرع باشد. اختیارات داده شده به وکیل باید در وکالت نامه ذکر شود.

از آنجاییکه وکالت یکی از عقود جایز است فلذا با عزل از سوی موکل و یا استعفای وکیل در هر مرحله از دادرسی پس از اطلاع دادگاه مربوطه و وکیل معزول، دیگر به عنوان وکیل در پرونده شناخته نخواهد شد. چنانچه به هر دلیلی قصد عزل وکیل خود را دارید می بایستی مراتب را کتباً به دادگاه و شعبه مربوطه اطلاع دهید و تا زمانیکه عزل وکیل به اطلاع او نرسیده است اقدامات ایشان در حدود وکالت مؤثر در حق موکل خواهد بود. در صورتی که وکیل شما استعفای خود را به دادگاه اعلام نموده، دادگاه به شما اخطار می نماید که یا شخصاً و یا توسط وکیل جدید دارسی را تعقیب نمایید و تا مراجعه شما و یا معرفی وکیل جدید، دادرسی حداکثر به مدت یک ماه متوقف می گردد.

باید بدانید حضور وکلا در هنگام محاکمه و دادرسی الزامی است مگر اینکه دارای عذر موجهی باشند که ماده 41 ق.آ.د.م به شرح زیرجهات عذر موجه را ذکر نموده است :

1-   فوت یکی از بستگان نسبی یا سببی تا درجه اول از طبقه دوم2- ابتلا به مرضی که مانع حرکت بوده و یا حرکت مضر تشخیص داده شود3- حوادث قهری از قبیل سیل و یا زلزله که مانع حضور در دادگاه باشد4- وقایع خارج از اختیار وکیل که مانع حضور وی در دادگاه باشد.

 در هر صورت وکیل معذور مکلف است عذر خود را به طور کتبی با ذکر دلایل به محکمه دادرسی ارسال نماید.

در صورتی که وکیل شما همزمان در دو یا چند دادگاه دعوت شود به طوری که جمع بین آنها ممکن نباشد باید بدانید، لازم است در دادگاهی که حضور او را قانون آئین دادرسی کیفری یا سایر قوانین الزامی می داند حاضر شود و به دادگاههای دیگر لایحه بفرستد. باید بدانید زمانیکه در پرونده، وکیل اختیار نمودید مهلت اعتراض به آرای دادگاهها و کلیه مواعد دادرسی از تاریخ ابلاغ به وکیل محسوب خواهد شد و احتمال اینکه اوراق قضایی به شما ابلاغ نگردد وجود دارد. فلذا خود را بی خبر از روال دادرسی نگذاشته و دائماً با وکیل خود در ارتباط باشید و از آخرین تصمیم دادگاه در پرونده خود مطلع باشید. چنانچه به تنهایی روال دادگاه را می گذرانید، اوراق قضایی که به رؤیت شما می رسد را جدی بگیرید و در مواعد تعیین شده در دادگاه حاضرشده وخواسته های دادگاه را به انجام برسانید و چنانچه به هر دلیل قادر به شرکت در جلسه مقرر دادگاه نیستید قبل از موعد با ارسال لایحه ای علت عدم حضور خود را با ذکر ادله آن به دادگاه اطلاع دهید.

بابد بدانید در مواردی که رسیدگی و اتخاذ تصمیم دادگاه نیاز به حضور شما و اخذ توضیح از شما باشد و شما نیز در جلسه مقرر حاضر نشوید و دادگاه نیز بدون توضیح شما قادربه گرفتن تصمیم نباشد دادخواست شما ابطال خواهدشد.

ایرادات و موانع رسیدگی

چنانچه در پرونده ای خوانده بوده و متوجه هر یک از موارد زیر در جریان دادرسی شده اید، می توانید نسبت به پرونده ایراد نموده و آن را به اطلاع دادگاه محترم برسانید:

1-   دادگاه رسیدگی کننده صلاحیت رسیدگی به پرونده را نداشته باشد.( مبحث صلاحیت دادگاهها را در قسمت مربوطه که قبلاً توضیح داده شد ملاحظه نمایید)

2-   پرونده بین طرفین درهمین دادگاه ویا دادگاه دیگری قبلاً مطرح شده وتحت رسیدگی باشد و یا اگر همان دعوا نیست، دعوایی باشد که به ادعای خواهان ارتباط کامل دارد.

3-   اگر خواهان اهلیت قانونی برای طرح دعوا را نداشته باشد مانند عدم رشد، جنون، ممنوعیت از تصرف در اموال خود در نتیجه حکم ورشکستگی و ...

4-   دعوای طرح شده متوجه شخص شما نباشد.(دعوامی بایستی به طرفیت شخص دیگری مطرح می شد.)

5-   سمت کسی که به عنوان نماینده خواهان ( ماننـد وکیل، ولی و ...) طرح دعـوی کرده، مشخص نباشد. ( مدارک مربوطه مثل وکالتنامه و ... پیوست پرونده نباشد.)

6-   دعوای مطرح شده قبلاً بین همین اشخاص یا اشخاصی که اصحاب دعوا قائم مقام آنها هستند رسیدگی شده وحکم قطعی نسبت به آن صادرشده باشد. ( آرایی که مهلت تجدید نظرخواهی ازآنان به هر دلیلی گذشته باشد قطعی محسوب می گردد.)

7-   دعوای مطرح شده اثر قانونی نداشته باشد (مانند اینکه وقف و یا هبه ای صورت گیرد با شرط بدون دراختیار گرفتن مال موقوفه. )

8-   دعوای طرح شده احتمالی و یا ظنی باشد. ( دعوای مطرح شده باید جزمی و قاطـع باشد و شخصی نمی تواند به خیال آنکه  شاید در دعوای مطرح شده به حقوقی برسد طرح دعوی نماید.)

9-   دعوا خارج از مهلت قانونی مطرح شده باشد. لازم به ذکر است که یک سری از دعاوی می بایستی در مهلت های معین مطرح گردد و چنانچه خارج ازآن مهلت ها مطرح گردد ازایرادات دادرسی محسوب می شود.

نکته بسیار مهم دراین قسمت آن است که باید بدانید ایرادات واعتراضات فوق را باید دراولین جلسه دادرسی به صورت کتبی مطرح نمایید مگرآنکه سبب ایراد بعداً بوجود آید. ماده 87 ق . آ . د . م

باید بدانید در صورت وجود ایرادات فوق و زمانی که آنها را به اطلاع دادگاه محترم رساندید، دادگاه محترم قبل از رسیدگی درخصوص پرونده، نسبت به ایرادات و اعتراضات شما رسیدگی نموده و تصمیم مورد نظر خود را مبنی بر قبول و یا رد آنها خواهد گرفت. در صورت رد اعتراض و ایراد شما وارد رسیدگی به اصل پرونده خواهد شد. در صورتی که ایراد شما راجع به صلاحیت دادگاه باشد و دادگاه بعد از رسیدگی به این ایراد، آن را قبول نماید قرار عدم صلاحیت صادر نموده وپرونده را به دادگاه صالح برای رسیدگی خواهد فرستاد. در صورتی که ایراد شما مطابق بند 2 بوده ( دعوا در دادگاه دیگری تحت رسیدگی باشد ) از رسیدگی به دعوا خودداری نموده و پرونده را به دادگاهی که دعوا درآن مطرح است ارسال می نماید و درخصوص سایر بندهای اعتراضات فوق الذکر، قرار رد

دعوا صادر می نماید.

بنابراین اگر ایرادات فوق را در پرونده خود ملاحظه می کنید حتماً قبل از اولین جلسه دادگاه آن را به صورت کتبی به اطلاع دادگاه محترم برسانید.

چنانچه دادرس محترم رسیدگی کننده به پرونده دارای شرایط زیر بوده می بایستی ازرسیدگی خودداری نموده و طرفین دعوا ( خواهان و خوانده و وکلای آنان ) نیز می توانند او را رد کنند:

1-   قرابت نسبی یا سببی تا درجه سوم از هر طبقه بین دادرس با یکی از اصحاب دعوا وجود داشته باشد.

2-   دادرس قیم یا مخدوم یکی از طرفین باشد و یا یکی از طرفین مباشریا متکفل امور دادرس یا همسراو باشد.

3-   دادرس یا همسر یا فرزند او، وارث یکی از اصحاب دعوا باشد.

4-   دادرس قبلاً در موضوع دعوای اقامه شده به عنوان دادرس یا داور یا کارشناس یا گواه اظهار نظر کرده باشد.

5-   بین دادرس و یکی از طرفین و یا همسر یا فرزند او دعوای حقوقی یا جزایی مطرح شده باشد و یا در سابق مطرح بوده و از تاریخ صدور حکم قطعی دو سال نگذشته باشد.

6-   دادرس یا همسر یا فرزند او دارای نفع شخصی در موضوع مطرح شده باشند. ( دادرس می بایستی در دعوای مطرح شده بیطرف باشد.) ماده ۹۱ ق . آ . د. م

در صورتی که از وجود هر یک از موارد فوق مطلع شدید، با ذکر دلیل مربوطه آنرا به اطلاع دادگاه محترم برسانید .

چنانچه هر یک از موارد فوق، مورد قبول دادگاه محترم قرارگرفت، نسبت به صدور قرار امتناع از رسیدگی اقدام نموده  و رسیدگی به دادگاه دیگر محول می شود.