کارگر از لحاظ این قانون کسی است که بهر عنوان در مقابل دریافت حق السعی اعم از مزد ، حقوق ، سهم سود و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار می کند.
کارفرما شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او در مقابل دریافت حق السعی کار می کند مدیران و مسئولان و به طور عموم کلیه کسانیکه عهده دار اداره کارگاه هستند نماینده کارفرما محسوب می شوند و کارفرما مسئول کلیه تعهداتی است که نمایندگان مذکور در قبال کارگر به عهده می گیرند در صورتیکه نماینده کارفرما خارج از اختیارات خود تعهدی بنماید و کارفرما آن را نپذیرد در مقابل کارفرما ضامن است .
کارگاه محلی است که کارگر به درخواست کارفرما یا نماینده او در آنجا کار می کند. از قبیل موسسات صنعتی ، کشاورزی ، معدنی ، ساختمانی ، ترابری ، مسافربری ، خدماتی ، تجاری ، تولیدی ، اماکن عمومی و امثال اینها. کلیه تاسیساتی که به اقتضای کار متعلق به کارگاه اند از قبیل نمازخانه ، ناهارخوری ، تعاونیها ، شیرخوارگاه ، مهدکودک ، درمانگاه، حمام، آموزشگاه حرفه ای ، قرائت خانه ، کلاسهای سواد آموزی و سایر مراکز آموزشی و اماکن مربوط به شورا و انجمن اسلامی و بسیج کارگران ، ورزشگاه و وسایل ایاب و ذهاب و نظایر آنها جزء کارگاه می باشند.
قرارداد کار عبارتست از قرارداد کتبی یا شفاهی که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق السعی کاری را برای مدت موقت یا مدت غیر موقت برای کارفرما انجام می دهد.
برای صحت قرارداد کار در زمان بستن قرارداد رعایت شرایط ذیل الزامی است .
الف - مشروعیت مورد قرارداد.
ب - معین بودن موضوع قرارداد.
ج - عدم ممنوعیت قانونی و شرعی طرفین در تصرف اموال یا انجام کار مورد نظر.
تبصره- اصل بر صحت کلیه قراردادهای کار است . مگر آنکه بطلان آنها در مراجع ذیصلاح به اثبات برسد.
ماده10- قرارداد کار علاوه بر مشخصات دقیق طرفین ، باید حاوی موارد ذیل باشد.
الف - نوع کار یا حرفه یا وظیفه‌ای که کارگر باید به آن اشتغال یابد.
ب - حقوق یا مزد مبنا و لواحق آن.
ج - ساعات کار، تعطیلات و مرخصیها.
د - محل انجام کار.
ه - تاریخ انعقاد قرارداد.
و - مدت قرارداد، چنانچه کار برای مدت معین باشد.
مطالبات کارگر جزء دیون ممتاز بوده و کارفرمایان موظف می باشند بدهی پیمانکاران به کارگران را برابر رای مراجع قانونی از محل مطالبات پیمانکار، منجمله ضمانت حسن انجام کار، پرداخت نمایند.
قرارداد کار به یکی از طرق زیر خاتمه می یابد.
الف - فوت کارگر
ب - بازنشستگی کارگر
ج - از کار افتادگی کلی کارگر
د - انقضاء مدت در قراردادهای کار با مدت موقت و عدم تجدید صریح یا ضمنی آن.
ه - پایان کار در قراردادهائی که مربوط به کار معین است .
و - استعفای کارگر
حوادث ناشی از کار:
کسانی که دچار حادثه در واحدهای صنفی ، تولیدی ، کشاورزی ، خدماتی ، ساختمانی ، ترابری ، تجاری و اماکن عمومی می شوند می بایستی با طرح شکوائیه یا دادخواست در دادگستری یا دادسرای منطقه مربوطه اقامه دعوی کنند موضوع پس از بررسی توسط مقام محترم قضایی از طریق کلانتری محل برای تشکیل پرونده و ارجاع نامه به اداره کل بازرسی کار برای بررسی چگونگی وقوع حادثه و همچنین اخذ نظریه پزشکی قانونی مورد پیگیری قرار می گیرد بازرسان کار پس از مراجعه به محل وقوع حادثه و همچنین اخذ نظریه پزشکی قانونی مورد پیگیری قرار می گیرد بازرسان کار پس از مراجعه به محل وقوع حادثه و بررسی حادثه گزارش خود را تنظیم و به کلانتری مربوطه ارسال و از آنجا نیز به مراجع قضایی برای تعیین قصور هر یک از طرفین ارسال می گردد
. برای اطلاعات بیشتر در خصوص نحوه رسیدگی به حادثه و وظایف طرفین در این خصوص با شماره تلفنهای ... تماس حاصل فرمایید.
کارگاههایی که دارای 25 نفر کارگر می باشند کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار با اعضاء ذیل تشکیل می گردد
1- کارفرما یا نماینده وی
2- نماینده شورای اسلامی کار یا نماینده کارگران کارگاه
3- مدیر فنی و در صورت نبودن او یکی از سر استادکاران
4- مسئول حفاظت فنی
5- مسئول بهداشت حرفه ای
توضیح : در کارگاههائیکه نوع کار آنها ایجاب نموده حتی اگر تعدا کارگران آنها نیز از 25 نفر به پائین باشد
کمیته حفاظت فنی با حضور کارفرما یا نماینده وی - نماینده شورای اسلامی کار یا نماینده کارگران و مسئول حفاظت فنی و بهداشت حرفه ای تشکیل خواهد شد.
-نحوه برگزاری جلسات کمیته و ارسال صورتجلسات : جلسات کمیته حفاظت فنی باید حداقل هر یکبار تشکیل و صورتجلسات ان به اداره کار و مرکز بهداشت محل
ارسال گردد.
******
کارهای سخت و زیان آور :
بیمه شدگان شاغل در کارهای سخت و زیان آور و کارفرمایان پس از دریافت فرم مربوط از ادارات کار و امور اجتماعی محل سکونت یا اشتغال و تکمیل آن می بایست تقاضای خود را طبق فرم شماره یک و کارفرمایان کارگاه ها با سایر مراجع مدعی سخت و زیان آور بودن شغل یا مشاغل کارگاه ، تقاضای خود را طبق فرم شماره 2 به سازمان کار وامور اجتماعی شهرستان محل اشتغال خود تحویل و رسید دریافت نمایند. 2- پس از ارائه درخواست کمیته انسانی با تطبیق شغل یا مشاغل مندرج در فرم های شماره (1 یا 2) و با توجه به مشاغل سخت و زیان آور موضوع ماده 11 و گزارش کارشناسان موضوع ماده 2 آیین نامه در مورد سخت و زیان آور بودن یا نبودن هر یک از مشاغل ذکر شده در فرم تقاضا اظهار نظر نموده و طی فرم شماره 3 جهت بررسی سایر شرایط و اقدامات بعدی مراتب را به شعبه تامین اجتماعی محل پرداخت حق بیمه ارسال و رونوشت نامه نیز برای اطلاع بیمه شده و یا سایر افراد متقاضی فرستاده می شود
******
کمیته های حفظت فنی و بهداشت کار :
متقاضیان پس از ابلاغ تصمیم کمیته بدوی استانی در صورت اعتراض به آراء کمیته مذبور بایستی فرم شماره چهار اعتراضات را از ادارات کار محل اشتغال دریافت و پس از تکمیل با ذکر دلایل به انضمام مدارک به سازمان کار وامور اجتماعی استان یا اداره کار و امور اجتماعی محل اشتغال تسلیم نمایند. 2- رای کمیته بدوی ضرف 15 روز از تاریخ ابلاغ رای قابل تجدید نظرخواهی است. 3- پس از ارائه اعتراض اعتراض به آراء کمیته های بدوی استانی موضوع ماده 8 آیین نامه که توسط بیمه شده یا کارفرما از کمیته های تجدید نظر استانی درخواست گردیده ، کمیته های مذبور در این خصوص رسیدگی و اظهار نظر نموده و تصمیم خود را طی فرم شماره 5 جهت اقدامات بعدی به شعبه تامین اجتماعی محل پرداخت حق بیمه ارسال و رونوشت نامه نیز برای اطلاع بیمه شده و کارفرما فرستاده می شود.
******
فوق العاده نوبت کاری :
در صورتی که نوبت کار کارگر در صبح و عصر واقع شود 10 درصد حقوق ماهانه خود را علاوه بر حقوق به عنوان فو ق العاده نوبت کاری دریافت خواهد کرد 2- در صورتیکه نوبت کار کارگر در صبح و عصر و شب واقع شود 15 درصد حقوق ماهانه خود ار علاوه بر حقوق به عنوان فوق العاده نوبت کاری دریافت خواهد کرد 3- در صورتیکه نوبت کار کارگر در صبح و شب یا عصر و شب واقع شود 22/5 در صد حقوق ماهانه خود ار علاوه بر حقوق به عنوان فوق العاده نوبت کاری دریافت خواهد کرد.
******
اضافه کاری :
در شرایط عادی هر کارگر می تواند روزانه 4 ساعت اضافه کار انجام دهد 2- اضافه کار باید با توافق طرفین باشد 3- میزان فوق العاده اضافه کار 40 در صد اضافه بر مزد هر ساعت کارعادی می باشد.
******
بیمه :
کلیه کارفرمایان کارگاهها ی مشول قانون کار جمهوری اسلامی ایران مکلف اند بر اساس قانون تامین اجتماعی و ماده 148 قانون کار نسبت به بیمه نمودن کارگران واحد خود اقدام نمایند و در صورت استکناف با توجه به ماده 183 قانون فوق الذکر با آنها رفتار خواهد شد.
******
وام مسکن و سایر حوائج ضروری:
متقاضیان وام احداث ، تکمیل و سایر حوائج ضروری و تحصیلی که تابع قانون کار و تامین اجتماعی می باشند ، می بایست به سازمان تامین اجتماعی و بانک رفاه کارگران مراجعه نمایند.
******
عیدی و پاداش :
برابر مصوبه مجلس شورای اسلامی عیدی و پاداش کارگرانی که 12 ماه تمام اشتغال به کار داشته اند معادل 2 ماه آخرین حقوق می باشد منوط به این که از سقف 90 برابر حقوق مزد روزانه تجاوز ننماید. عیدی کارگرانی که کمتر از 12 ماه سابقه کار داشته باشند متنا سب با ماههای کارکرد آنان پرداخت می شود.
******
خدمت نظام وظیفه :
خدمت نظام وظیفه و همچنین شرکت داوطلبانه کارگران در جبهه از تاریخ 1369/12/15 تا 1383/3/8جزء سنوات خدمت و کار آنان محسوب می شود مشروط به آنکه کارگر از همان کارگاه به خدمت اعزام شده و پس از پایان خدمت وظیفه نیز در همان واحد ادامه کار دهد.
******
پاداش بازنشستگی:
پاداش بازنشستگی به میزان سالی 1 ماه آخرین حقوق می باشد و فقط در هنگام بازنشستگی کارگر ، از سوی کارفرما قابل پرداخت است.
******
اخراج:
در صورتیکه اخراج کارگری مورد تایید مراجع حل اختلاف مقرر در قانون کار قرار گیرد، کارفرما مکلف است به نسبت هر سال سابقه کار معادل یک ماه آخرین حقوق کارگر را به عنوان حق سنوات به وی پرداخت نماید. کارگرانی که از کار اخراج می شوند باید به اداره کارو امور اجتماعی محل کار خود مراجعه و دادخواست رسیدگی دهند در صورتیکه اخراج مورد تایید واقع نشود ، کارفرما مکلف است کارگر را به کار بازگرداند.
مطالب فوق فقط کلیاتی از قانون کار بوده که ارائه گردید .
